Ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα ανταλλαγής «Τοπικές Αρχές και Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή: Ενίσχυση Δεξιοτήτων και Καλές Πρακτικές» με την εκδήλωση Κλεισίματος του Προγράμματος στην Αθήνα από τον Κόμβο Κλιματικής Αλλαγής η οποία έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις της ΚΕΔΕ.

Το πρόγραμμα με τίτλο «Τοπικές Αρχές και Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή: Ενίσχυση Δεξιοτήτων και Καλές Πρακτικές» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού ΕΟΧ 2014-2021 (EEA FM 2014-2021) και του Ταμείου Διμερών Σχέσεων. Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τον Κόμβο Κλιματικής Αλλαγής και τον ιδρυτικό του εταίρο Resilient Cities Catalyst, σε συνεργασία με την Ένωση Νορβηγικών Δήμων KS, με την ενεργό υποστήριξη της Νορβηγικής Πρεσβείας στην Αθήνα και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), κατά την περίοδο 2023-2024.

Ο στόχος του προγράμματος ήταν η προώθηση των σχέσεων μεταξύ της Νορβηγίας και της Ελλάδας μέσω της ανάπτυξης δράσεων για την ενίσχυση της γνώσης για την εφαρμογή δράσεων κλιματικής μετάβασης, τις διαδικασίες μεταρρύθμισης στη διαχείριση των τοπικών διοικήσεων και την ενίσχυση της περιβαλλοντικής δημοκρατίας σε υποεθνικό επίπεδο.

Οι δύο εταίροι του προγράμματος, το KS και το Climate Change Hub (CCHub), διακρίνονται για την εμπειρία και την εξειδίκευσή τους στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας στις τοπικές κοινωνίες απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Παρά τις διαφορές μεταξύ Νορβηγίας και Ελλάδας όσον αφορά στη γεωγραφική θέση, οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις στην ενσωμάτωση δράσεων βιωσιμότητας και κλιματικής μετάβασης, καθώς και δράσεων τοπικής προσαρμογής στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), προκειμένου να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για παράδειγμα, το Κριστιανσάντ θεωρείται πρωτοπόρος στις δράσεις βιωσιμότητας και τοπικής προσαρμογής στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης στη Νορβηγία. Είναι επίσης η πόλη που φιλοξενεί την Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Το περιεχόμενο και οι βασικοί στόχοι του προγράμματος
Το πρόγραμμα «Τοπικές Αρχές και Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή: Ενίσχυση Δεξιοτήτων και Καλές Πρακτικές» περιλάμβανε μία σειρά από διμερείς διαδικτυακές συναντήσεις και σεμινάρια, προσφέροντας πολύτιμες γνώσεις στους συμμετέχοντες στο πλαίσιο της τοπικής προσαρμογής στους ΣΒΑ, της ανάπτυξης ανθεκτικότητας και της κλιματικής μετάβασης, καθώς και δύο επισκέψεις εργασίας σε Κριστιανσάντ, Νορβηγία και Αθήνα, Ελλάδα.

Οι βασικοί στόχοι του προγράμματος ήταν οι εξής:

Να προσφέρει έναν χώρο για προβληματισμό και συνεργασία μεταξύ ελληνικών και νορβηγικών ενώσεων, δήμων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων.
Να συμβάλλει στη βελτίωση του μηχανισμού χαρτογράφησης δράσεων CCH και του προγράμματος ενίσχυσης ικανοτήτων των δήμων, ενσωματώνοντας γνώσεις και βέλτιστες πρακτικές από τη Νορβηγία.
Να εξετάσει την κλίμακα εφαρμογής του μοντέλου χαρτογράφησης σε χώρα εκτός του ελληνικού πλαισίου.
Να μοιραστεί γνώσεις για το πώς οι τοπικοί εκπρόσωποι μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση κρίσιμων προκλήσεων χρησιμοποιώντας υπάρχοντα εργαλεία βασισμένα σε διεθνείς πρακτικές.
Κατά την περίοδο υλοποίησης του προγράμματος, το Climate Change Hub (CCHub) και το KS ξεπέρασαν πολλές προκλήσεις και κατάφεραν να υλοποιήσουν με επιτυχία το πρόγραμμα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Επιτόπιες επισκέψεις σε Κριστιανσάντ και Αθήνα
Στο πλαίσιο του προγράμματος, οργανώθηκαν δύο επιτόπιες επισκέψεις.

Η επίσκεψη στο Κριστιανσάντ

Η πρώτη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στο Κριστιανσάντ, Νορβηγία, στις 18 και 19 Νοεμβρίου 2024. Το KS με την υποστήριξη του Climate Change Hub, διοργάνωσε μια επίσκεψη – μελέτη για εκπροσώπους της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης και του Climate Change Hub. Αυτή η επίσκεψη συνέβαλε στην ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των νορβηγικών και ελληνικών δήμων, ενσωματώνοντας γνώσεις και πρακτικές από τη Νορβηγία και αυξάνοντας τη διακρατική γνώση για την εφαρμογή δράσεων κλιματικής μετάβασης και την τοπική προσαρμογή στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης σε τοπικό επίπεδο, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών για την ανάπτυξη δράσεων κλιματικής αλλαγής.

Κύριοι Συμμετέχοντες:

K.Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Πρώτος Αντιπρόεδρος ΚΕΔΕ, Δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης
K. Γρηγόρης Παξινός, Στρατηγικός Σύμβουλος του Δημάρχου
Κα. Μαρία Λογοθέτη, Πρόεδρος και CEO του CCHub
Κα. Κωνσταντίνα Καρύδη, Διευθύνουσα Σύμβουλος RCC, αντιπρόεδρος CCHub
Ms. Anne Romsaas, Chief Sustainability Advisor, KS
Mr. Bjoern Rongevaer, Senior Advisor, KS
Στο πλαίσιο του διημέρου πραγματοποιήθηκε σημαντικός αριθμός θεσμικών συναντήσεων όπως με την Περιφερειακή Διοίκηση του Agder όπου την ελληνική αντιπροσωπεία υποδέχθηκε  η αντιπεριφερειάρχης κα Jorunn Gleditsch Lossius μαζί με τα διευθυντικά στελέχη της Περιφέρειας. Πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις από τις δύο αντιπροσωπείες. Στη συνέχεια,  το πρόγραμμα περιελάμβανε συνάντηση εργασίας με τον Δήμο του Κριστιανσαντ, καθώς  και επιτόπιες επισκέψεις σε σημεία ενδιαφέροντος με έμφαση στην κλιματική αλλαγή, την ανθεκτικότητα και την ανάπτυξη της επιλεγμένης περιοχής. Η ευρύτερη θεματολογία των συζητήσεων περιλάμβανε καλές πρακτικές στη διαχείριση των υδάτων, τα αστικά απορρίμματα, την ανακύκλωση, το αστικό πράσινο, την ανάπτυξη πόλεων και την αστική διπλωματία καθώς και την οικονομία του περιβάλλοντος. Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν και δύο ενδιαφέρουσες επισκέψεις στο πεδίο: 1. Επίσκεψη στο εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων Odderøya & 2. Επίσκεψη στο εργοστάσιο παρασκευής νικελίου Glencore Nikkelverk.

Η επίσκεψη στην Αθήνα

Η επίσκεψη στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε στις 4 και 5 Δεκεμβρίου και περιλάμβανε το τελικό εργαστήριο και την εκδήλωση κλεισίματος, με σκοπό την ανασκόπηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος και την προετοιμασία για την επόμενη προγραμματική περίοδο του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού ΕΟΧ (EEA Grants).

Κύριοι Συμμετέχοντες των δράσεων:

-  K.Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Πρώτος Αντιπρόεδρος ΚΕΔΕ, Δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης
- Mr. Bjoern Rongevaer, Senior Advisor,  KS, Νορβηγία
- Κα Μαρία Λογοθέτη, Πρόεδρος, CCHub, Ειδική Υπουργική Σύμβουλος τιμητικά, ΥΠΕΞ, Ανώτερη Σύμβουλος Πολιτικής, ΕΛΙΑΜΕΠ
- Κα Μαρία Φόλα, Σύμβουλος Χρηματοδοτικών Μέσων ΕΟΧ, Νορβηγική Πρεσβεία στην Αθήνα
- Κα Κωνσταντίνα Καρύδη, Διευθύνουσα Σύμβουλος, Resilient Cities Catalyst, Αντιπρόεδρος CCHub
- Κα Ιωάννα Τζίκα, Σύμβουλος Χρηματοδοτικών Μέσων ΕΟΧ για την Ελλάδα, Εθνικό Σημείο Επαφής
- Mr. Paul Nelson, Founding Principal, Resilient Cities Catalyst, Leadership Board, CCHuB 
- Mr. Hans Eikaas, Sustainability Advisor, Κριστιανσάντ, Νορβηγία
- Ms.Ingvild Little, Sustainability Advisor, Κριστιανσάντ, Νορβηγία
- K. Αργύρης Παξινός, Στρατηγικός Σύμβουλος του Δημάρχου, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης
- Mr. Ryan Titley, Pathways2Resilience Co- Coordinator, Senior Advisor, Climate Resilient Systemic Change and Regional Innovation
 

Η Τελική Εκδήλωση Ολοκλήρωσης του Προγράμματος στην Αθήνα

Στις 5 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση ολοκλήρωσης του προγράμματος με την ενεργό υποστήριξη της Νορβηγικής Πρεσβείας στην Αθήνα και της ΚΕΔΕ στις εγκαταστάσεις της ΚΕΔΕ από τον πρώτο Αντιπρόεδρο ΚΕΔΕ και Δήμαρχο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γρηγόρη Κωνσταντέλλο.

Η εκδήλωση περιλάμβανε συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με τίτλο: “Environmental democracy, peer-2-peer learning, building capacity for resilience and climate change: A reflection on the program in the context of the future EEA Financial Mechanism and the ongoing initiatives on Resilience and Climate in Greece and internationally”.

Συμμετέχοντες στο πάνελ:

- Mr. Paul Nelson, Founding Principal, Resilient Cities Catalyst, Leadership Board, CCHuB 
- Mr. Bjoern Rongevaer, Senior Advisor,  KS, Νορβηγία
- Mr. Ryan Titley, Pathways2Resilience Co- Coordinator, Senior Advisor, Climate Resilient Systemic Change and Regional Innovation
- Κα Ιωάννα Τζίκα, Σύμβουλος Χρηματοδοτικών Μέσων ΕΟΧ για την Ελλάδα, Εθνικό Σημείο Επαφής
- Συντονίστρια: Κα Μαρία Λογοθέτη, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος, CCHuB

Η εκδήλωση ολοκλήρωσης του προγράμματος, στο σύνολό της, προσέφερε μια ευκαιρία για μια ουσιαστική, με το βλέμμα στο μέλλον, συζήτηση με εκπροσώπους από τον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, τον Δήμο Αθηναίων, τον οργανισμό Climate KIC διαχειριστή του προγράμματος Pathways2Resilience, την Τράπεζα της Ελλάδος, την ΕΥΔΑΠ, τους ιδρυτικούς εταίρους του CCHub, όπως το ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής), το Resilient Cities Catalyst, το Democracy & Culture Foundation, καθώς και εκπροσώπους από ελληνικές ΜΚΟ.

Συνοψίζοντας τα κύρια συμπεράσματα της εκδήλωσης, αναδεικνύεται η παραδοχή ότι οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) δεν αποτελούν απλά μηχανισμό αναφοράς. Μπορούν να λειτουργήσουν ως στρατηγικό πλαίσιο, για μια ολιστική προσέγγιση τόσο στην διαδικασία λήψης αποφάσεων,, όσο και για την συστηματική παρακολούθηση των τοπικά προσαρμοσμένων προγραμμάτων. Επιπλέον, σημειώθηκε ότι υπάρχει μια σημαντική ανάγκη σε όλες τις χώρες για την ενίσχυση της ηγεσίας και αρμοδιοτήτων σε τοπικό επίπεδο, όσον αφορά την εφαρμογή μεταρρυθμιστικών δράσεων για την κλιματική αλλαγή.